Παιδί   •   Οικογένεια   •   Ελεύθερος Χρόνος

11 Ιουνίου, 2019

Αφορμή γι αυτό το κείμενο, υπήρξαν ερωτήματα γονέων λίγο πριν το κλείσιμο των σχολείων, όπως: Γιατί δεν πάει κατασκήνωση με τους φίλους του; Μήπως έχει άγχος αποχωρισμού; Τι δραστηριότητες να αναζητήσω για να μείνει απασχολημένος/η όλες τις διακοπές; Είναι εντάξει εάν κάνουμε κάθε μέρα επανάληψη;

Αγαπητοί γονείς, σας προσκαλώ να θυμηθείτε ότι είναι καλοκαίρι και για εσάς! Πέρα από γονείς, (μπορεί να) είστε σύζυγοι, σύντροφοι, επαγγελματίες, φίλοι. Ο καλύτερος τρόπος να φροντίσετε επαρκώς και υγιώς το παιδί σας, είναι να φροντίζετε με συνέπεια τον εαυτό σας, σωματικά και ψυχικά. Ο τρόπος με τον οποίο ένας γονιός ακούει και φροντίζει τις δικές του ανάγκες, αποτελεί μοντέλο που το παιδί εσωτερικεύει μεγαλώνοντας. Ένας γονιός που φροντίζει τον εαυτό του, επιτρέπει στο παιδί να παραμένει στο ρόλο του παιδιού. Αντίθετα, ένας γονιός που δυσκολεύεται να φροντιστεί ο ίδιος, πολλές φορές καλεί ασυνείδητα το παιδί να αναλάβει τη φροντίδα του «μεγάλου» μέσα από ρόλο γονεϊκό ή συντροφικό, αναστέλλοντας τις ατομικές αναζητήσεις του παιδιού. Τέτοια μπορεί να είναι η περίπτωση που το παιδί αποφεύγει να αποχωριστεί τον γονιό προκειμένου να πάει κατασκήνωση. Ένας γονιός που φροντίζει τον εαυτό του είναι σε θέση να αναγνωρίσει ότι οι ανάγκες του πιθανόν διαφοροποιούνται από τις ανάγκες του παιδιού του. Αντίθετα, ένας γονιός που έχει ο ίδιος ακάλυπτη ανάγκη για φροντίδα ή προστασία, πολλές φορές υπερβάλλει στην φροντίδα του παιδιού ή ακόμη προβάλλει τις δικές του ανάγκες κι επιθυμίες στο παιδί. Τέτοια μπορεί να είναι η περίπτωση που ο γονιός προγραμματίζει ανελλιπώς δραστηριότητες για το παιδί και μάλιστα υπέρ-εμπλέκεται σε αυτές.

Τα παιδία παίζει

Αυτό που αξίζει να γίνει αντιληπτό είναι ότι η ανάγκη για εξαντλητικό προγραμματισμό καθυστερεί την ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού, παρακωλύει την αυτορρύθμιση και αυτονόμησή του και το απομακρύνει από το να ανακαλύψει όσα πραγματικά το ενδιαφέρουν. Και αν το παιδί παραπονιέται ότι βαριέται, καλό είναι να θυμόμαστε ότι στο δρόμο για την έκφραση δημιουργικότητας, η πλήξη αποτελεί απαραίτητο αναπτυξιακό στάδιο.

Αν θα μπορούσε να υπάρξει μια προτροπή για το καλοκαίρι, αυτή είναι αφήσουμε τα παιδιά να παίξουν! Μόνα τους ή με συνομήλικους, με τα αδέρφια τους ή τους γονείς. Με κούκλες, με επιτραπέζια, στον υπολογιστή (πάντα υπό την εποπτεία ενηλίκου και με βάση τους κανόνες που έχουν τεθεί), παιχνίδια ρόλων ή κινητικά παιχνίδια, το παιχνίδι δε χρειάζεται να διδαχθεί. Το μόνο που χρειάζεται είναι χώρος και χρόνος για να εκφραστεί. Πέρα από σωματική άσκηση, το παιχνίδι είναι άσκηση νοητική και συναισθηματική. Μέσα από το παιχνίδι το παιδί έχει την δυνατότητα να δράσει ελεύθερα, να εκφράσει τα συναισθήματά του, να μάθει τον εαυτό του και τους ανθρώπους γύρω του. Θα αναπτυχθεί η μνήμη, η ικανότητα αναπαράστασης και μίμησης, θα εσωτερικευθούν κανόνες και ηθική συμπεριφορά. Και το πιο σημαντικό: το παιδί, με οδηγό τον συμβολισμό και τη φαντασία εν είδει πρόβας, θα εξασκηθεί σε ποικίλα σενάρια της πραγματικότητας κι έτσι όταν βρεθεί αντιμέτωπο με μη αναμενόμενες καταστάσεις στη ζωή του δε θα τις βιώσει ως ψυχοπιεστικές, γιατί θα έχει αναπτύξει μέσα από το παιχνίδι την απαραίτητη ανθεκτικότητα και αυτοεκτίμηση.

Συνοψίζοντας

Είναι βέβαιο πως κάθε γονιός θα περάσει στιγμές στις οποίες θα δυσκολεύεται να ακούσει τις ανάγκες και τις επιθυμίες του ίδιου αλλά και του παιδιού του. Όταν χάνεται η άκρη του νήματος, αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να αναζητούμε την επίγνωση κάνοντας ένα βήμα πίσω και προσπαθώντας να αφουγκραστούμε τον εαυτό μας και τους άλλους.

Ευχαριστώ πολύ εκπαιδευτικούς και γονείς για τη συνεργασία που είχαμε την παρελθούσα εκπαιδευτική χρονιά. Καλό καλοκαίρι σε όλους!

Σημείωση: Κάθε οικογένεια είναι ξεχωριστή και κάθε άτομο ιδιαίτερο. Το παραπάνω κείμενο δεν μπορεί επομένως να επέχει θέση θεραπευτικής/ συμβουλευτικής παρέμβασης, παρά μόνο ενημέρωσης.

Νιόβη Βέλλιου
Ψυχολόγος MSc, Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια