Σύμφωνα με τo EMDR (Aπευαισθητοποίηση και Eπαναπροσαρμογή μέσω οφθαλμικών κινήσεων) κάθε “μη λειτουργική συμπεριφορά” προέρχεται από την ατελή εσωτερική επεξεργασία τραυματικών μας βιωμάτων.

Το τραυματικό βίωμα έχει “παγώσει” στο σώμα μας, δεν έχει “μεταβολιστεί” ικανοποιητικά και εξακολουθεί άλλοτε με συνειδητό και άλλοτε με μη-συνειδητό τρόπο να μας επηρεάζει στο παρόν. Στις περιπτώσεις που είναι συνειδητό, οι άνθρωποι περιγράφουν ότι μοιάζει να το συναντούν συνεχώς μπροστά τους και νιώθουν ανήμποροι να εξερευνήσουν άλλους τρόπους να υπάρχουν και να ζούν πραγματικά ελεύθεροι και χαρούμενοι.

Τραυματικό μπορεί να είναι οποιοδήποτε στρεσογόνο γεγονός όπως φυσική καταστροφή, βίαιη επίθεση, ατύχημα, σωματική ή λεκτική κακοποίηση, απώλεια αγαπημένου προσώπου, χωρισμός, διάγνωση σοβαρής ασθένειας κ.α. Αλλά το EMDR μπορεί να ενισχύσει το άτομο να ξεπεράσει ψυχικά οποιαδήποτε κατάσταση νιώθει ότι υπερβαίνει τις ψυχικές του αντοχές και τις εσωτερικές του δυνάμεις. Άλλωστε με έναν τρόπο, όλα τα ψυχικά προβλήματα έχουν ξεκινήσει από παλιές και ξεχασμένες ή και πρόσφατες τραυματικές εμπειρίες που μας προκάλεσαν φόβο, ταραχή και μας “καθήλωσαν”.

Πρόκειται για μια εξαιρετικά αποτελεσματική μέθοδο σύμφωνα με την βιβλιογραφία και μπορεί να εφαρμοστεί και διαδικτυακά. Εφαρμόζεται στα πλαίσια της γενικότερης θεραπείας και προϋποθέτει την ύπαρξη μιας ασφαλούς θεραπευτικής σχέσης.

Η μέθοδος ακολουθεί ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο, όπου το τραυματικό γεγονός ή η προβληματική συμπεριφορά από την οποία θέλει κανείς να απαλλαγεί προσδιορίζεται, ο βαθμός του στρες αξιολογείται και ακολουθούν διεστιακά ερεθίσματα (bilateral stimuli), συνήθως με τον θεραπευόμενο να καλείται να παρακολουθεί με τα μάτια του το χέρι του θεραπευτή που κινείται δεξιά και αριστερά μπροστά στο οπτικό του πεδίο. Η διαδικασία δεν απαιτεί καμία ενεργητική προσπάθεια από πλευράς του θεραπευόμενου, πλην της προθυμίας του να επικεντρώσει την προσοχή και το συναίσθημά του σε αυτό που τον προβληματίζει. . Στη συνέχεια ο βαθμός υποχώρησης του στρες αξιολογείται και η διαδικασία επαναλαμβάνεται μέχρι την πλήρη υποχώρηση του στρες. Βαθιές συνειδητοποιήσεις και αλλαγές συμβαίνουν συχνά αυθόρμητα στη διάρκεια της διαδικασίας αυτής, καθώς οι δυνατότητες του ατόμου φαίνεται να διευρύνονται κατά τη διάρκειά της. Άλλοτε πάλι, το πρόβλημα απλώς εξαφανίζεται και τα πράγματα που προκαλούσαν φόβο ή άλλα αρνητικά συναισθήματα και προβληματικές συμπεριφορές στο άτομο παύουν να το επηρεάζουν. Τα αποτελέσματα είναι θεαματικά.

Σε αντίθεση με την υπόλοιπη θεραπεία, η κατανόηση που κατακτάται μέσω του EMDR δεν προκύπτει μέσα από τις ερμηνείες του θεραπευτή αλλά μέσα από τις διευρυμένες μέσω της μεθόδου νοητικές και συναισθηματικές διαδικασίες του ίδιου του θεραπευόμενου. Οι άνθρωποι νιώθουν ενδυναμωμένοι μέσα από τις ίδιες τις τραυματικές εμπειρίες, οι οποίες πριν τους αποδυνάμωναν. Οι πληγές τους δεν κλείνουν απλώς, αλλά μετουσιώνονται σε κάτι καλύτερο. Eνδείξεις της συναισθηματικής  απελευθέρωσης έπειτα από προσέγγιση EMDR εκτείνονται σε όλες τις πτυχές της ζωής των θεραπευόμενων, στα συναισθήματα, την αυτοεικόνα τους, την σχέση τους με τους γύρω – και όλα αυτά χωρίς λεπτομερείς διαδικασίες συζητήσεων.

Εκτός από τις περιπτώσεις μετατραυματικών διαταραχών κάθε είδους, η μέθοδος EMDR έχει θετικές ενδείξεις όταν εφαρμόζεται σε φοβίες, κρίσεις πανικού, αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη, εξαρτήσεις, ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές, περιπτώσεις χρόνιου πόνου ή σοβαρών ασθενειών. Ακόμη, το EMDR εφαρμόζεται με επιτυχία σε ζητήματα προσωπικής ενδυνάμωσης και ανάπτυξης.

Σημείωση: Κάθε οικογένεια είναι ξεχωριστή και κάθε άτομο ιδιαίτερο. Το παραπάνω κείμενο δεν επέχει θέση θεραπευτικής/ συμβουλευτικής παρέμβασης, παρά μόνο ενημέρωσης.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία:

https://travmatotherapeia.com/%CE%B2%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1/

Νιόβη Βέλλιου
Ψυχολόγος MSc, Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια