Πρώτη Φορά Σχολείο: Η διαπραγμάτευση του αποχωρισμού

Άγχος αποχωρισμού  •   Σχολείο  • Οικογένεια

15 Σεπτεμβρίου, 2020

Ο παιδικός σταθμός σηματοδοτεί την “πρώτη έξοδο” του παιδιού από την οικογένεια. Είναι η στιγμή που το παιδί φεύγει από τη σιγουριά και την ασφάλεια του σπιτιού και κάνει τα πρώτα του βήματα στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Πρόκειται για μια μεταβατική περίοδο για όλη την οικογένεια, όπου συναισθηματικές αλλαγές και διακυμάνσεις παρουσιάζονται τόσο στους γονείς όσο και στα παιδιά. 

Η περίοδος αυτή συχνά συνοδεύεται από άγχος αποχωρισμού, δηλαδή από την εμφάνιση έντονων συναισθηματικών αντιδράσεων όταν το παιδί απομακρύνεται από το πρόσωπο προσκόλλησης (συνήθως την μητέρα). Η συμπεριφορά τείνει να υποχωρεί αυθόρμητα μέσα σε μερικές ημέρες ή (και) εβδομάδες. Ωστόσο, φέτος με γνώμονα τις ιδιαίτερες συνθήκες της πανδημίας (έχει αυξηθεί η διάρκεια παραμονής των παιδιών στο σπίτι, έχουν περιοριστεί οι επαφές τους με πρόσωπα εκτός οικογένειας, έχουν αναβληθεί εκπαιδευτικές και κοινωνικές δραστηριότητες κλπ) η διαδικασία του αποχωρισμού μπορεί να παρουσιάσει αυξημένη δυσκολία. 

Τι θα ήταν καλό να έχουμε ως γονείς στο νου μας?

Ως γονείς, είναι καταρχήν σημαντικό να είμαστε προετοιμασμένοι ότι το παιδί θα χρειαστεί ένα εύλογο χρονικό διάστημα μέχρι να προσαρμοστεί στην νέα του καθημερινότητα. Η ταχύτητα προσαρμογής δεν είναι κοινή για όλα τα παιδιά. Συνδιαμορφώνεται από πολλούς παράγοντες όπως τα χαρακτηριστικά του παιδιού και της οικογένειάς του, τις ιδιαίτερες συνθήκες της συγκεκριμένης χρονικής στιγμής κ.α.

Κατά τον αποχαιρετισμό είναι απαραίτητο στοιχείο η από πλευράς μας σταθερότητα και αποφασιστικότητα. Πολλές οικογένειες καθιερώνουν ρουτίνες/τελετουργίες αποχαιρετισμού που αποδεικνύονται χρήσιμες στην μείωση του άγχους που βιώνεται την στιγμή εκείνη πχ φιλί-αγκαλιά-ανανέωση του ραντεβού το μεσημέρι-ανακοίνωση κάποιου όμορφου πράγματος που θα κάνουμε μαζί. 

Οι γονείς χρειάζεται να ενθαρρύνουμε το παιδί να μιλά. Το πλαίσιο επικοινωνίας με το παιδί είναι καθοριστικό, αφενός για να νιώθουμε όλοι στην οικογένεια μεγαλύτερη εγγύτητα και συναισθηματική ασφάλεια και αφετέρου για να διακρίνουμε την αιτία φόβου του παιδιού και να ενεργήσουμε κατάλληλα (ανησυχεί για το νέο περιβάλλον και τα πρόσωπα, έχει άγχος σχολικής επίδοσης, φοβάται για τους φροντιστές του πχ ότι θα μαλώσουν ή ότι κάποιος θα πάθει κάτι κακό?). 

Τέλος, είναι κομβικό να έχουμε καλή επαφή και επικοινωνία και με τους δασκάλους του παιδιού. Το να συζητούμε με τον δάσκαλο μπροστά στο παιδί σε τρίτο πρόσωπο είναι μια συνθήκη που μπορεί να του δημιουργήσει αισθήματα θυμού ή ενοχής. Αντιθέτως, το να προσαρμόσουμε την κουβέντα με τον δάσκαλο ώστε να μπορεί να συμμετέχει και το παιδί σε αυτή κι ενδεχομένως να εκφραστεί, μπορεί να είναι καθοριστικής σημασίας για την αντιμετώπιση του αποχωρισμού.

Σημείωση: Εάν τα συμπτώματα παρατείνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορείτε να αναζητήστε στήριξη από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας. Κάθε οικογένεια είναι ξεχωριστή και κάθε άτομο ιδιαίτερο. Το παραπάνω κείμενο δεν επέχει θέση θεραπευτικής/ συμβουλευτικής παρέμβασης, παρά μόνο ενημέρωσης. 

Νιόβη Βέλλιου
Ψυχολόγος MSc, Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια